Tips van hoogleraar duurzame relaties: Zo slaagt je relatie wél

DE BALANS WERK – PRIVÉ
,,De verhouding tussen werk en privé bestaat niet alleen uit de verdeling van uren, maar nog meer: wat neem je -mentaal – van je werk mee naar huis? We hebben de invloed onderzocht van werkervaringen op de relaties thuis. Na een negatieve werkervaring – kritiek, een conflict met een collega, werkstress – ben je thuis geestelijk minder beschikbaar. Vooral bij mensen waar werk en privé erg door elkaar heen lopen blijkt deze negatieve invloed groot.
Zelf merk ik het ook; na een stressvolle werkdag schiet ik thuis ook wel eens uit mijn slof, of zeg ik te snel tegen de kinderen dat iets niet mag. Daarna zeg ik altijd: Sorry, ik was een beetje gestrest. Overigens werkt het ook andersom: positieve gebeurtenissen op het werk, een promotie, een succesje, een compliment, maken je thuis meer beschikbaar voor partner en kinderen.

TIP:In een experiment hebben we een groep werknemers de opdracht gegeven om, voor ze naar huis gaan, drie dingen op te schrijven waarvoor ze hun partner dankbaar zijn. Het dwingt ze op een positieve manier over hun partner te denken. Vooral bij mensen die het van nature lastig vinden hun emoties onder controle te houden heeft dit een positief effect.

JEZELF KUNNEN ZIJN
,,Mensen hebben een natuurlijke drang om relaties en dus de verbinding met elkaar aan te gaan. Tegelijkertijd zijn we allemaal individuen met eigen behoeften, voorkeuren en eigenschappen. Autonomie betekent niet zozeer dat je veel dingen alleen moet doen, maar vooral dat je als partner je eigenheid niet verliest, dat je niet samensmelt in een symbiose met de ander. Dat je zelf bepaalt wat je wel en niet wilt.Niet op een manier van “ik trek me niets van jou aan en ga mijn gang”, want dan ontbreekt de verbinding. Maar het is wel belangrijk om oog te houden voor je eigen wensen en verlangens, in plaats van je volledig te richten op de ander.Autonomie is niet onafhankelijk zijn, maar: jezelf kunnen zijn in de relatie. Autonomie betekent in staat kunnen zijn te vertellen wat je wilt, en vervolgens te kijken of dat ook kan. Soms is iets niet mogelijk, het is altijd geven en nemen.

TIP: Neem ook hier verantwoordelijkheid voor je eigen aandeel in het geheel, voor je verlangens, maar ook voor je fouten. We hebben de neiging alles bij onze partner neer te leggen, maar daar kom je meestal niet verder mee.

RUZIE EN VERWIJTEN
,,Overal komen conflicten voor, ook in goede relaties. Mensen denken niet overal hetzelfde over, huishoudelijke taken moeten worden verdeeld. Dat is niet erg, al moeten de conflicten niet de overhand hebben. Belangrijk is vooral: hoe ga je die conflicten samen te lijf? Schiet je in de verwijtende modus (“Jij zet ook nooit de vuilniszakken buiten!”) waardoor de andere partij genoodzaakt is zich te verdedigen (“Ja, maar…”)?

Het recept voor gebakkelei waarmee je weinig opschiet, al is het wel herkenbaar. Ook ik kan soms een geërgerde zucht niet onderdrukken, als ik na een drukke werkdag thuiskom en er blijkt niet te zijn opgeruimd, zoals was afgesproken. Maar door mijn vak heb ik geleerd dat het gaat om de laag onder de verwijten: je behoeften.

Als je in staat bent om die te communiceren (“Ik heb zin om lekker te zitten, nu moet ik eerst opruimen”) kan je partner ook redelijk reageren (“Sorry, helemaal de tijd vergeten”). Een conflict ligt nooit alleen aan de ander; het is jouw verantwoordelijkheid om je behoeften op een prettige manier duidelijk te maken.

TIP: Loop even de kamer uit, bedenk; dit schiet niet op als je voelt dat je geïrriteerd bent, tel desnoods eerst tot tien en ga het gesprek pas aan als de emoties zijn weggeëbd.

VERGEVEN
,,Of het met opzet gebeurt of per ongeluk, partners kunnen elkaar kwetsen, met als gevolg dat de ander zich terugtrekt (“Ik hoef je nooit meer te zien”) of wraakzuchtig wordt (“Wacht maar”).

Als je niet wilt dat de relatie erdoor eindigt, is het belangrijk om te kunnen vergeven. Dat is geen kwestie van de knop omzetten; vergeven is een proces dat, zeker als het om groot zeer gaat, tijd nodig heeft. Maar je moet er doorheen, zolang er rancune blijft zitten, kun je niet samen verder. Bovendien is het een vervelend gevoel om boos en gekwetst te blijven. Vergeven doe je dus niet in de laatste plaats voor jezelf. Bij vergeven erken je: ik voel me gekwetst, maar er is wel beweging naar de ander toe.

Met elkaar praten over wat er is gebeurd is daarbij onmisbaar. Waarom deed je dat? Had ik er zelf een aandeel in? Uit onderzoek blijkt dat begrip belangrijk is om te kunnen vergeven, evenals een oprechte spijtbetuiging en erkenning van het gekwetste gevoel door de ‘veroorzaker’, of het nu gaat om een vergeten verjaardag of om een buitenechtelijke affaire.

TIP: Praat! Stop het niet weg, ook niet als het pijnlijk is. Wat heeft het met je gedaan? En wat kun je samen bedenken om te voorkomen dat het nog een keer gebeurt?

OUDERS WORDEN
,,Iedereen met kinderen weet: een baby kost enorm veel tijd en zorg. Je relatie komt daardoor vaak op het tweede, derde of zelfs vierde plan. Het zou goed zijn als daar al tijdens de zwangerschap aandacht voor is, zodat je concrete dingen met elkaar kunt afspreken.

Dat je aandacht aan elkaar blijft besteden, ook als je moe bent. Dat je de ander als partner blijft zien, en niet alleen als de vader of moeder van je kind. Dat je na de zoveelste doorwaakte nacht in een joggingbroek op de bank wilt hangen, prima. Maar niet altijd.

Breng je kind af en toe naar opa en oma, ook al staat je hoofd niet naar een avondje uit. Doe het toch, anders ben je na een paar jaar vergeten hoe leuk je partner ook al weer was. Onderzoek toont aan dat de relatiekwaliteit daalt met de komst van een kind, maar ook dat stellen die goed in hun vel zitten hier minder last van hebben. Een kind is dus zeker geen manier om een slechte relatie te lijmen, het is eerder een stressfactor.

TIP: Trek agenda’s en leg samen dat avondje uit vast. Je maakt ook afspraken met collega’s en vriendinnen, dus waarom dan niet met je partner? Blijf elkaar zien als twee volwassenen met ieder zijn leuke kanten en eigen ideeën. Blijf je interesseren voor elkaar; wat drijft je? Waar beleef je plezier aan? Dat is de basis. In veel relaties komt de partner pas na de kinderen, werk en sociale leven. Maar je zou je geliefde nooit als vanzelfsprekend moeten zien.

Bron: AD-Dominique Prins 26-09-17